همزمان با انتشار جزئیاتی از نتایج نظرسنجی محرمانه دولت پزشکیان که نشان داد دست‌کم ۹۲ درصد مردم ایران از حکومت جمهوری اسلامی ناراضی‌اند، تورم قابل‌توجه قیمت انواع کالاهای اساسی در ایران ادامه دارد و قیمت دلار نیز روند جهشی خود را از سر گرفته است.

در یک نمونه، ماجرای دنباله‌دار افزایش قیمت لبنیات در هفته جاری ادامه یافت و بر اساس گزارش رسانه‌های داخلی، قیمت یک بطری شیر کم‌چرب ۹۰۰ گرمی با جهشی ۱۳.۳ درصدی در یک روز، از ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان به ۴۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. قیمت شیر پرچرب نیز از ۴۸ هزار تومان به ۵۲ هزار تومان افزایش یافت و بهای یک سطل ماست پرچرب یکی از تولیدکننده‌های محصولات لبنی طی ۲۴ ساعت گذشته، از ۱۷۸ هزار تومان به ۱۹۵ هزار تومان رسید. قیمت شیر یک لیتری کارخانه‌ای هم از ۴۷ هزار و ۵۰۰ تومان به ۵۷ هزار و ۵۰۰ تومان جهش کرد.

هم‌زمان، بررسی‌های ایندیپندنت فارسی از مراکز پخش لبنیات در تهران و گزارش‌های رسمی رسانه‌های داخلی در هشت ماه گذشته نشان می‌دهد که از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون، قیمت محصولات لبنیاتی مختلف در ایران دست‌کم ۲۰ بار به‌طور رسمی افزایش یافته است که در دهه‌های اخیر رکوردی بی‌سابقه محسوب می‌شود.

در کنار لبنیات، بازار گوشت نیز طی یک سال اخیر با جهش‌های بی‌سابقه روبرو بوده است. منصور پوریان، رئیس شورای تامین دام ایران، تایید کرد که بهای گوشت گوساله برزیلی و یخ‌زده هم که کیفیت پایینی دارد، طی هشت ماه گذشته از ۳۰۰ هزار تومان به ۶۶۰ هزار تومان رسیده است. این در حالی است که قیمت هر کیلو گوشت قرمز تازه گوسفندی بین یک میلیون و ۶۰۰ هزار تا دو میلیون تومان است.

تغییر ارز ترجیحی و تبدیل آن به ارز مبادله‌ای، کمبود نهاده‌های دامی و بیماری تب برفکی، عوامل اصلی این افزایش قیمت معرفی شده‌اند. با این قیمت‌ها، پیش‌بینی می‌شود که دست‌کم ۷۰ درصد جمعیت ایران عملا گوشت قرمز را از سفره‌هایشان حذف کنند.

در چنین شرایطی، دولت پزشکیان همچنان با استناد به کمبود منابع مالی، از ارائه کوچک‌ترین برنامه برای مهار تورم خودداری می‌کند. این در حالی‌ است که آمارهای جدید وزارت خزانه‌داری آمریکا نشان می‌دهد جمهوری اسلامی تنها در طول یک سال گذشته بیش از یک میلیارد دلار به حزب‌الله لبنان کمک مالی و نظامی کرده است. به عبارتی، در روزهایی که رئیس‌جمهوری ایران گرانی، بیکاری، بی‌آبی، قطعی برق و فروپاشی خدمات عمومی را به «نبود پول» نسبت می‌دهد، میلیاردها تومان از منابع کشور صرف گروه‌های نیابتی و سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی شده است؛ سیاست‌هایی که به گفته کارشناسان، ریشه  اصلی‌ بحران‌ اقتصادی و انزوای ایران در نظام جهانی و استمرار تحریم‌ها هستند.

«لبخند طبقاتی»

روایت‌های میدانی از وضعیت کارگران و بازنشستگان نیز عمق بحران معیشتی را به‌روشنی نشان می‌دهد. گزارش ایلنا از گفتگو با کارگران در تهران، تصویری تکان‌دهنده از سقوط استانداردهای سلامت دهان و دندان ارائه می‌دهد. احمد، پاکبان شهرداری تهران، می‌گوید: «نصف دندان‌هایم افتاده، بیشتر غذاها را با لثه‌هایم می‌جوم. از کجا ۲۰ یا ۳۰ میلیون بیاورم دندان درست کنم؟»

در مراکز تامین اجتماعی، خدمات رایگان دندانپزشکی تنها به «معاینه و کشیدن دندان» محدود می‌شود و حتی یک واحد روکش یا عصب‌کشی هم تحت پوشش بیمه نیست. هزینه هر واحد روکش اکنون در ایران بین ۹ تا ۱۲ میلیون تومان و روکش چندتکه‌ای حدود ۱۵ میلیون تومان است؛ دندان مصنوعی نیز برای هر دو فک بین ۱۵ تا ۳۵ میلیون تومان قیمت دارد و از آنجا که بیش از ۹۰ درصد هزینه دندانپزشکی تحت پوشش بیمه نیست، کارگران عملا از این درمان محروم شده‌اند.

فعالان صنفی این شرایط را «تبعیض ساختاری» می‌دانند که سلامتی را هم به کالایی لوکس تبدیل و میلیون‌ها نفر را از ابتدایی‌ترین نیازهای انسانی محروم کرده است.

جهش دوباره دلار و چشم‌انداز تورمی ماه‌های آینده

نرخ دلار در بازار تهران روز پنجشنبه ۲۲ آبان از مرز ۱۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان  هم فراتر رفت. رقمی که نشان می‌دهد فشارهای تورمی در ماه‌های پایانی سال شدت خواهد گرفت. به باور کارشناسان، افزایش احتمالی و سه‌برابری قیمت بنزین که سخنگوی دولت نیز آن را «قطعی» دانسته است، می‌تواند موج تازه‌ای از گرانی‌ها در حوزه حمل‌ونقل، کالاهای اساسی و خدمات ایجاد کند؛ موجی که تجربه سال‌های گذشته نشان داده، مهار آن تقریبا ناممکن است.

از سوی دیگر، چهار ماه مانده تا نوروز، رسانه‌های ایران اعلام کرده‌اند که عیدی کارگران تنها ۲۰ میلیون تومان خواهد بود. گزارش خبرگزاری رویداد ۲۴ نشان می‌دهد یک خانواده چهارنفره برای برگزار کردن یک نوروز حداقلی، شامل شام شب عید، چیدن هفت‌سین، نظافت خانه و پذیرایی ساده، به حدود ۱۴ میلیون تومان نیاز دارد و خرید لباس برای دو کودک نیز دست‌کم شش میلیون تومان دیگر هزینه خواهد داشت. در نتیجه، تمام عیدی کارگران تنها صرف تامین ابتدایی‌ترین اقلام می‌شود و عملا برای شادی، سفر یا خریدهای شخصی هیچ سهمی باقی نمی‌ماند.

کارشناسان این وضعیت را نتیجه انباشت سیاست‌های غلط چهار دهه اخیر می‌دانند؛ از برنامه‌ریزی اقتصادی ناموفق و کاهش تولید تا تحریم‌های ناشی از سیاست‌های هسته‌ای و منطقه‌ای جمهوری اسلامی.

امتناع دولت و رهبر جمهوری اسلامی از مذاکره برای رفع تحریم‌ها، چرخه رکود و تورم را تقویت کرده و هزینه آن مستقیما بر دوش فقیرترین طبقات جامعه افتاده است.

برنج ۴۰۰ هزار تومانی و لوازم خانگی دست‌نیافتنی

در این میان، قیمت برنج طارم هاشمی نیز طی یک سال حدود ۱۸۰ درصد افزایش یافته و به حدود ۴۰۰ هزار تومان در هر کیلو رسیده است. برنج شیرودی نیز بیش از ۱۳۵ درصد رشد قیمت داشته است و اکنون کیلویی بیش از ۲۳۵ هزار تومان عرضه می‌شود.

از سوی دیگر خبرگزاری فرارو گزارش داده قیمت لوازم خانگی چنان افزایش یافته که مردم در مواقع اضطرار فقط به تعمیر وسایل قدیمی خود روی می‌آورند و خرید کالاهای نو به «رویایی دست‌نیافتنی» تبدیل شده است.

هم‌زمانی داده‌های تازه نظرسنجی محرمانه دولت با جهش بی‌وقفه قیمت‌ها، تصویری روشن از یک جامعه خسته، تحت فشار و بی‌اعتماد ارائه می‌دهد؛ جامعه‌ای که بیش از ۹۲ درصد آن رسما ناراضی است و هر روز با موج‌های تازه‌ای از گرانی، فقر، نابرابری و بی‌ثباتی اقتصادی روبرو می‌شود.

در حالی که حکومت تریلیون‌ها تومان برای سیاست‌های منطقه‌ای و پروژه‌های موشکی و هسته‌ای هزینه می‌کند، مردم ایران مجبور شده‌اند برای زنده ماندن، از لبنیات و گوشت گرفته تا دندانپزشکی و حتی شادی نوروزی هم صرف‌نظر کنند.